Op 20 maart 2025 was de officiële lancering van de nieuwe website, discriminatiewijzer.nl, van het Rotterdam Inclusivity Project tijdens de jaarlijkse conferentie tegen racisme en discriminatie. In het sfeervolle Theater Walhalla kwamen Rotterdammers, onderzoekers, activisten, beleidsmakers en geïnteresseerden samen om een dialoog aan te gaan over de impact van discriminatie, racisme en de bijbehorende mechanismen. Deze middag was georganiseerd door IDEM Rotterdam en antidiscriminatiebureau RADAR.
De middag begon met een lezing van Peggy Wijntuin, expert op het gebied van het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Zij illustreerde hoe racisme nog altijd een diepgeworteld sociaal fenomeen is in de Nederlandse samenleving. Haar persoonlijke ervaringen met racisme en die van haar voorouders maakte duidelijk hoe historische machtsstructuren doorwerken in hedendaagse maatschappelijke verhoudingen. Bovendien is Wijntuin nog maar de derde generatie die in vrijheid is geboren. In haar lezing benadrukte ze dat racisme geen incidentenverzameling is, maar een systeem van sociale hiërarchie dat zich reproduceert in instituties, taal en beleid.
Rotterdam Inclusivity Project
Een belangrijk onderdeel van de conferentie was de officiële lancering van de nieuwe website van het Rotterdam Inclusivity Project. Na een informerende presentatie van projectcoördinator Asya Pisarevskaya over de nieuwe website, discriminatiewijzer.nl, praatten projectleider Peter Scholten (Erasmus Universiteit) en senior onderzoeker Fattana Mirzada (RADAR) over de patronen van discriminatie in Rotterdam. Uit de data blijkt dat bepaalde wijken en doelgroepen disproportioneel worden geraakt, vaak door een combinatie van sociale, economische en institutionele factoren.
De nieuwe website biedt een platform dat deze data over discriminatie toegankelijk en inzichtelijk tentoonstelt, zodat mensen de verschillende vormen van discriminatie leren herkennen en erkennen. Scholten benadrukte dat cijfers geen oplossing bieden, maar wel de structurele mechanismen achter discriminatie blootleggen.
Panelgesprek over polarisatie
Tijdens het panelgesprek bespraken Melek Erdoğan (SPIOR), Fayaaz Joemmanbaks (Movisie) en Roos Ykema (MiGreat) hoe polarisatie ook discours kan dienen. Door het bewust polariseren van een maatschappelijk probleem ontstaat er controverse en is er meer aandacht voor problemen die anders genormaliseerd zouden worden. Zoals MiGreat, dat zich inzet voor een wereld zonder grenzen. Ykema lichtte toe: “als uitgeprocedeerde migranten uit het land worden gezet, gebeurt dat vaak zo stil mogelijk. We hebben het niet eens door dat ze tussen ons in het vliegtuig zitten.” MiGreat voert actie door mensen zoals Ykema passagiers aan te laten moedigen om op te staan voordat de vlucht opstijgt, zodat de vlucht niet meer mag vertrekken. “Je ziet eigenlijk altijd wel dat het mensen raakt en dat er minstens één persoon opstaat.”
Erdoğan benoemde de duidelijke verschillen sinds de komst van het extreemrechtse kabinet. Ze benoemde op welke wijze het kabinet openlijk positie inneemt en daarmee discriminatie en uitsluiting in de hand werkt, in het specifiek moslimdiscriminatie. Aanvullend beschreef Joemmanbaks dat mensen die hun positie van privilege als normaal zien, vaak bang zijn dat ze moeten inleveren. De schuld wordt regelmatig geprojecteerd op minderheidsgroepen, terwijl onderzoek juist aantoont dat structurele ongelijkheid bovenal ten koste gaat van specifieke groepen, zoals zwarte personen, Marokkaanse mannen, vrouwen met een hoofddoek en queer personen.
Theater als gespreksopener
Stichting Confro sloot de conferentie af met een interactieve theatervoorstelling, waarin de mechanismen van sociale categorisering en identiteitsvorming centraal stonden. De spelers confronteerden het publiek met de vraag: welke ‘jas’ draag jij, die je niet zomaar kunt uittrekken? De voorstelling fungeerde als een sociaal experiment dat de aanwezigen stimuleerde om na te denken over de intersecties en rollen die zij hebben. Dit leidde tot openhartige gesprekken en diepgaande reflecties over privilege en uitsluiting, waar tranen bij zijn gelaten.
De dag werd afgesloten met een netwerkborrel, waar deelnemers verder met elkaar konden spreken en een kijkje konden nemen op de website. De lancering van de nieuwe website van het Rotterdam Inclusivity Project markeert een belangrijke stap in de toegankelijkheid van de wetenschappelijke onderzoeken naar discriminatie in Rotterdam voor breed publiek.